Thị trường bất cập
Hiện cả nước có tới vài ngàn DN sản xuất, kinh doanh vàng. Bên cạnh các DN làm ăn nghiêm túc thì một số lợi dụng chức năng môi giới kinh doanh vàng trong giấy phép tổ chức các sàn giao dịch vàng "mi ni" làm chân rết cho các sàn vàng lớn; tổ chức các hoạt động huy động và cho vay nặng lãi bất chấp pháp luật để kinh doanh vàng; liên kết với nhau làm giá, đầu cơ trên thị trường; hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép; tung tin thất thiệt về giá vàng và ngoại tệ để kiếm lời. Buôn lậu vàng qua biên giới diễn ra phổ biến, ước tính nhập khẩu vàng lậu trung bình từ 20-40 tấn/năm. Lợi dụng việc chưa có các quy định cụ thể giữa vàng nguyên liệu và vàng trang sức nên hoạt động xuất khẩu vàng nguyên liệu trá hình dưới dạng vàng trang sức diễn ra khá phổ biến, có năm lên đến hàng chục tấn.
Quản lý chưa tốt
Thực trạng nêu trên là do trong thời gian qua tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam không vững chắc, lạm phát luôn ở mức cao, tiền đồng (VND) mất giá; tâm lý tiết kiệm, nắm giữ ngoại tệ và vàng gia tăng; giá vàng quốc tế tăng mạnh và biến động thất thường vượt quá khả năng dự báo. Công tác quản lý thị trường chưa tốt; sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng chưa chặt chẽ và thường xuyên; các chế tài xử lý còn bất cập hoặc không phù hợp với tình hình mới, tính răn đe không cao.
Chức năng quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất kinh doanh vàng bị phân tán tạo ra nhiều kẽ hở. Trong khi đó, các quy định cụ thể để điều tiết hoạt động sản xuất kinh doanh, mua bán vàng, xuất nhập khẩu vàng của các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan còn rất thiếu. Chẳng hạn, Nghị định số 64/2003/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung của Nghị định 174/1999/NĐ-CP) quy định tổ chức, cá nhân muốn mua bán, kinh doanh vàng phải đáp ứng đủ điều kiện; song trên thực tế không có các quy định cụ thể nào đối với hoạt động này; hoạt động xuất nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ không có các quy định để điều phối, kiểm soát; không có các quy định để phân biệt vàng trang sức, mỹ nghệ với các loại vàng khác.
Pháp luật quản lý sản xuất, kinh doanh vàng miếng còn nhiều bất cập. Theo ông Bình, vàng miếng SJC hầu như có đầy đủ các chức năng của một đồng tiền thứ hai trên lãnh thổ Việt Nam (thước đo giá trị, phương tiện cất trữ, phương tiện thanh toán, tự do lưu thông, chuyển đổi, mua bán) thì phải là hàng hóa đặc biệt do ngân hàng trung ương quản lý từ khâu phát hành đến lưu thông. Hơn nữa, Việt Nam không phải là một nước sản xuất vàng, số vàng có được đều có nguồn gốc nhập khẩu và có tính chuyển đổi ra ngoại tệ rất cao. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành lại coi vàng miếng là hàng hóa thông thường, lưu hành như mọi hàng hóa khác.
Giải pháp bình ổn
Để xóa bỏ thị trường tự do về ngoại tệ, lập lại kỷ cương quản lý ngoại hối; tạo dựng môi trường pháp lý phù hợp, lành mạnh cho hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng nói chung và vàng miếng nói riêng theo hướng từng bước thu hẹp và tiến tới xóa bỏ kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do, ông Bình cho rằng, tổ chức triển khai quyết liệt, hiệu quả Kết luận 02-KL/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ sẽ giải quyết được những bất cập nêu trên.
Liên quan đến thị trường ngoại tệ và vàng, Kết luận 02-KL/TW chỉ rõ: "Cần nhanh chóng xây dựng các cơ chế, chính sách tăng cường quản lý thị trường ngoại tệ (đôla) và vàng, khắc phục tình trạng đầu cơ tích trữ, buôn bán trái phép; có lộ trình và biện pháp phù hợp trong từng thời kỳ, đảm bảo lợi ích hợp pháp của người dân có tài sản này, quan tâm đúng mức nhu cầu chính đáng của doanh nghiệp và nhân dân tránh tạo ra các "cú sốc" về tâm lý gây bất ổn xã hội, khuyến khích và không gây trở ngại việc thu hút các nguồn ngoại tệ từ nước ngoài về nước, tổ chức lại thị trường kinh doanh vàng".
Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ nêu rõ, Ngân hàng Nhà nước Việt nam chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan và các địa phương: "Kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng, trong quý II/2011 trình Chính phủ ban hành "Nghị định về Quản lý hoạt động kinh doanh vàng" theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do; ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới; phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Bộ Công Thương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các qui định về thu đổi ngoại tệ, kinh doanh vàng; ban hành chế tài xử lý vi phạm, kể cả đình chỉ, rút giấy phép hoạt động, tịch thu tài sản, quy định khen thưởng nếu phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về thu đổi, mua bán ngoại tệ, vàng; xử lý nghiêm theo pháp luật đối với hành vi cố tình vi phạm".
Để thực hiện hiệu quả chủ trương trên của Đảng và Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã xây dựng 7 nhóm giải pháp cụ thể. Bên cạnh các nhóm giải pháp về chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng, linh hoạt nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định giá trị tiền đồng Việt Nam (VND), tăng dần dự trữ ngoại hối, còn có các nhóm giải pháp quản lý và kiểm soát thị trường vàng và ngoại tệ. Trên cơ sở đó, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với công an, các lực lượng quản lý thị trường của Bộ Công Thương tích cực kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định của pháp luật về thu đổi, mua bán ngoại tệ và kinh doanh vàng, qua đó thị trường ngoại tệ và vàng đã có chuyển biến tích cực.
Ngân hàng Nhà nước cũng đã phối hợp với các Bộ, ngành dự thảo xong Nghị định Sửa đổi và bổ sung Nghị định 202/2004/NĐ-CP ngày 10/12/2004 xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng (phần về ngoại tệ và vàng) đang chờ ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp để trình Chính phủ ký ban hành trong tháng 4/2011; dự thảo xong Nghị định thay thế Nghị định 174/1999/NĐ-CP ngày 9/12/1999 về hoạt động kinh doanh vàng để lấy ý kiến rộng rãi của các Bộ, ngành, các ngân hàng thương mại, các DN sản xuất, kinh doanh vàng trong tháng 4/2011 và trình Thủ tướng ký ban hành trong quý II/2011…/.
Việt Anh
No comments:
Post a Comment